2022-05-31: Insigne van de maand – Mei 2022

In 2022 wordt er maandelijks een ‘insigne van de maand’ geplaatst op onze website. Het oude gezegde ‘In mei leggen alle vogels een ei’ volgend, staat er deze maand een bijzondere pelikaan met jongen centraal.

In de middeleeuwse ‘bestiaria’, de dierenboeken, staat beschreven hoe een geïrriteerd pelikanenpaar zijn kroost in blinde woede doodt. Na drie dagen pikt de berouwvolle moeder haar borst open om drie zielloze pelikaantjes met haar bloed weer tot leven te wekken. Voor de middeleeuwer was de pelikaan het symbool bij uitstek voor Christus’ zelfopoffering: zoals Christus zijn leven gaf voor de mensheid, zo deed de moederpelikaan dat voor haar jongen.

Het insigne van deze meimaand laat zien hoe de moeder haar drie jongen voedt. Er bestaan diverse insignes met dit onderwerp. In alle gevallen buigt de moedervogel zich op een zelfde manier over haar drie jongen, die vanuit het nest omhoog reiken. Erg realistisch is deze pelikanenfamilie echter niet weergegeven, door het simpele feit dat het exotische dier in de middeleeuwen nog onbekend was in noordelijke streken.


Pelikaan voedt jongen, vindplaats: Hoorn, 1400-1450, collectie Familie van Beuningen, Langbroek.


Meer over dit insigne, zie: H.J.E. van Beuningen, A.M. Koldeweij & D. Kicken, H. van Asperen, Heilig en Profaan 3. 1300 laat-middeleeuwse insignes uit openbare en particuliere collecties, Cothen, 2012, pp. 243-244, afb. 2766.
 

Pelikaan voedt jongen


terug naar overzicht