2022-12-25: Insigne van de maand – December 2022

In 2022 wordt er maandelijks een ‘insigne van de maand’ geplaatst op onze website. Vanzelfsprekend staat in deze decembermaand de kerstviering centraal, met wel een heel bijzonder insigne dat de Geboorte van Christus toont. Het komt bijna nooit voor dat deze scène op pelgrimstekens verbeeld is.

Het gaat hier om een schildvormig insigne van vrij fors formaat (h. 97, br. 90 mm), dat gevonden werd in Sluis. Op de drie buitenste hoeken zaten oorspronkelijk oogjes, waarmee het object kon worden bevestigd. Centraal staat de Geboorte van Christus. Een rustende Maria is duidelijk te herkennen, afgebeeld met naast zich haar pasgeboren Kind, gewikkeld in doeken. Vanaf boven kijkt een engel toe.

Helemaal onderaan de omlijsting is de Annunciatie te herkennen: de aankondiging van de geboorte van Jezus door de aartsengel Gabriël. De tekst op de lijst sluit daarbij aan en luidt: “= AVE MARIA GRACIA PLENA DOMINVS TECVM BENEDICTVS IN”. Dat zijn de beginwoorden waarmee de aartsengel Gabriël Maria bij de Annunciatie begroette, zoals te lezen is in Lucas 1:28. Later is dit citaat het begin gaan vormen van het bekende gebed gericht aan de Heilige Maagd Maria: het Weesgegroet.

Graag wenst de Stichting Middeleeuwse Religieuze en Profane Insignes u fijne kerstdagen en alvast de beste wensen voor 2023.


Geboorte van Christus, vindplaats: Sluis, 1300-1350, collectie Familie van Beuningen.


Meer over dit insigne, zie:
H.J.E. van Beuningen, A.M. Koldeweij, D. Kicken, Heilig en Profaan 2. 1200 laatmiddeleeuwse insignes uit openbare en particuliere collecties, Cothen 2001, p. 355, afb. 1488.
A.M. Koldeweij, Geloof & Geluk. Sieraad en devotie in middeleeuws Vlaanderen, Arnhem 2006, p. 20 en 27, afb. 1.4.3.
 

Geboorte van Christus


terug naar overzicht